Havaalanı/Havaalanlarında Yer Hizmetleri (Handling) kavramı bir havaalanında uçağın inişinden kalkışına kadar yerde aldığı tüm hizmetleri kapsar. O yüzden Hava Yollarının Bel Kemiği diyebiliriz. Uçuş yapacak yolcu uçağı için terminal içerisinde yolcu trafik hizmetlerini, kargo uçağı için antrepodaki paletleme işlemlerini, iniş yapmış ve uçuşa hazırlanan yolcu uçağı için yükleme, boşaltma, ikram ve teknik hizmetlerini kapsamaktadır.
Havacılıkta “Yer Hizmeti” uçağın bir havaalanında uçağın iniş tekerlerinin piste değmesinden kalkışına kadar geçen süre içerisinde terminal sahasında park yerinde uçağa verilen hizmetlerin bütünü anlamına gelmektedir. Havaalanlarında verilen yer hizmetleri havaalanın kendi gücüyle veya yer hizmetleri (handling) şirketlerinden sözleşmeyle alır.
IATA’ya göre yer hizmetleri ana kategoride 4 ana bölümü içerir bunlar:
- Kabin Hizmetleri
- İkram Hizmetleri
- Apron (Ramp) Hizmetleri
- Yolcu Hizmetleri
1- Kabin Hizmetleri
Bu hizmetin asıl amacı yolcuların konforudur. Kabin temizliği yapılan hizmetin büyük çoğunluğunu oluşturmasına rağmen, bu hizmet ayrıca uçakta bulundurulan tüketim malzemelerinin (sabun, peçete, tuvalet kâğıdı, okuma materyalleri), yıkanabilir yastık ve battaniyelerinin bulundurulmasını içermektedir.
2- İkram Hizmetleri
İkram hizmetleri, arta kalan yiyecek ve içeceklerin boşaltılması, uçuş ekibi ve yolcular için taze yiyecek ve içeceklerin uçağa yüklenmesi hizmetini kapsar. Hava yolu yemekleri servis arabalarıyla teslim edilir. Önceki uçuştan boş veya çöp dolu olarak gelen servis arabaları yenileriyle değiştirilir. Yemekler soğutma ve ısıtma haricinde genellikle yerde hazırlanır. Bazı hava yolları ikram hizmetlerini firmalardan satın almaktadırlar.
3- Apron (Ramp) Hizmetleri
Ramp(Apron) denildiğinde uçakların iniş yaptığı pist ile park ettiği sahaların hepsini kapsayan saha anlamına gelmektedir. Ramp Hizmetleri ise uçağın piste inişi ve park etmesi ve uçağın yer süresi bittikten sonra park yerinden ayrılıp kalkışına kadar olan sürede apron kısmında verilen tüm yer hizmetlerini kapsamaktadır.
Havaalanında Ramp(Apron) hizmetleri:
- Uçağın park yerine girişi ve geri çıkışı (uçak yönlendirmesi vasıtasıyla)
- Pushback traktörü vasıtasıyla uçağın çekilmesi
- Tuvaletin çekilmesi
- Su hizmeti (Tuvalet lavabo hizmetinde kullanılan)
- Havalandırma hizmeti (daha çok küçük uçaklar için)
- Hava arabası (Motor çalıştırması için)
- Bagaj hizmeti (yandan yüklemeli konveyör ve bagaj arabasıyla)
- Yolcu boşaltılması gibi sıklıkla taramakta yapılan kontrollü bagaj hizmeti
- Kargo dolly ve kargo yükleme araçları vasıtasıyla kargo handling hizmeti
- İkram aracı
- Yakıt tankeri veya yakıt pompası vasıtasıyla yapılan yakıt alım hizmeti
- Yerden enerji hizmeti (böylelikle yerde enerji sağlanması için uçak motor çalıştırması gerekmez.)
- Yolcu merdiveni (köprü hizmeti yerine kullanılır, bazı havayolları daha efektif handling hizmeti almak için hem merdiven hem de köprü hizmeti almaktadır)
- Hasta aracı(gerektiğinde)
- Uçağa yerden bağlantıyla hidrolik hizmeti
- Buz çözme hizmeti.
4- Yolcu Hizmetleri
Yer Hizmetlerinin bir diğer bölümü olan yolcu hizmetleri ise, yolcu terminali içerisinde yapılan hizmetleri içermektedir:
Yolcu Hizmetlerinin görevleri:
- Hava yollarıyla uçacak yolculara yönelik check-in hizmeti vermektir.
- Kapı geliş ve kalkış hizmeti sunmaktır. Acentelerin uçağa binme (boarding) ve uçuşun kapanmasını da içeren varışta bir uçuşun karşılanması gerekmektedir.
- Transfer kontuarlarını, müşteri hizmetleri kontuarlarını ve havayolu salonlarını çalıştırmaktır.
Türkiye’nin Seçkin Bazı Yer Hizmetleri İşletmeleri
- TGS Yer Hizmetleri A.Ş.
- Çelebi Hava Servisi A.Ş.
- Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş. ( Havaş)
TGS Yer Hizmetleri A.Ş.
Türk Hava Yolları A.O. ve Havaş (Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş.) ortaklığıyla kurulan ve 1 Ocak 2010 tarihinde sektörde yerini alan TGS Yer Hizmetleri A.Ş. yerli ve yabancı hava yolu şirketlerinin yer hizmetleri kapsamındaki tüm faaliyetleri, uluslararası kalite standartlarında sunmaktadır. ‘Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği’ çerçevesinde ramp, harekât, kargo ve yolcu hizmetlerini sunan TGS, şirket politikası olarak müşteri memnuniyetini esas alırken, kaliteli hizmet anlayışını benimsemektedir.
TGS Yer Hizmetleri A.Ş faaliyet sürdürdüğü havaalanları
- İstanbul Atatürk Havalimanı
- İstanbul Havalimanı
- Ankara Esenboğa Havalimanı
- İzmir Adnan Menderes Havalimanı
- Antalya Havalimanı
- Adana Havalimanı
- İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı
- Muğla Milas-Bodrum Havalimanı
- Muğla Dalaman Havalimanı
olmak üzere toplam 9 istasyonda, 200’ün üzerinde hava yolu ile yaptığı anlaşma ve taahhütleri çerçevesinde sunduğu hizmetlerle faaliyetlerini sürdürmektedir.
Çelebi Hava Servisi A.Ş.
Çelebi, 1 Şubat 1958 yılında Ali Cavit Çelebioğlu tarafından Ankara Esenboğa Havalimanında Türkiye’nin ilk özel yer hizmeti şirketi olarak Çelebi Hava Servisi’nin kurulmasıyla havacılık sektörüne adım attı. Bu şirket Hava Servisini Türkiye’de sektör lideri, Avrupa’da ise en önde gelen yer hizmetleri şirketlerinden biri olma konumuna getirdi. ÇHS, çoğunluğu Türkiye’ye giren ve çıkan uluslararası hava yollarından oluşan 250’den fazla müşterinin hizmetindedir.
Türkiye’nin birçok noktasında hizmet vermektedir.
Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş. (HAVAŞ)
TAV Havalimanları iştiraki Havaş, Türkiye, Letonya ve Hırvatistan’da toplam 32 istasyonda faaliyet gösteriyor. 1958’de Usaş adıyla kurulan şirket, Türkiye’nin en köklü yer hizmetleri markasıdır. TAV 2005’te şirketin çoğunluk hissesini aldı; 2012’den bu yana da şirket hisselerinin tamamına sahip bulunuyor. Şirket İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya havalimanlarında antrepo hizmeti veriyor. Havaş ayrıca, 19 ilde havalimanı ile şehir merkezi arasında yolcu taşımacılığı hizmeti de sunuyor. Havaş ve Türk Hava Yolları ortaklığında 1 Ocak 2010’dan bu yana hizmet veren Turkish Ground Services (TGS) Türkiye’de dokuz istasyonda faaliyet gösteriyor.
Hava Yollarının Bel Kemiği Yer Hizmetleri yazım buraya kadardı. Diğer yazıma buradan ulaşabilirsiniz. Görüşmek üzere.
KAYNAK
- Havaalanlarında Sunulan Yer Hizmetlerinin Avrupa Ekonomisine Etkisi: Türkiye, Almanya ve İngiltere Uygulamaları, Sulhi Eski, Hasan Selamet Tasus
- tgs.aero
- tavhavalimanlari.com
- celebi.com
