Herkese yeni bir yazıdan merhaba! Bu yazım Havalimanı Pistleri ve Yapısı hakkında konuşacağız. Keyifli okumalar dilerim.
Uçak Pisti ve Çeşitleri
Pist kelimesi Türkçede “patika, toprak yol, koşu yolu” anlamına gelir. Fransızca piste “patika, toprak yol, koşu yolu” sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük İtalyanca pista “tozlu yol, hayvan patikası” sözcüğünden alıntıdır. Uçakların inişi ve kalkış için hazırlanmış bir kara havaalanı üzerinde belirlenmiş bir dikdörtgen alan. Pist sonu emniyet alanı (RESA). Esasen piste erken temas eden veya pistte duramayan bir uçağın hasar riskini azaltmak üzere tasarlanmış, pist merkez hattı uzantısına simetrik ve şeridin sonuna bitişik bir saha.
Pist şeridi: Mevcut olması halinde, pist ve durma sahası dahil olmak üzere: pist dışına çıkan uçaklarda hasar riskini azaltmak ve kalkış ve iniş operasyonları sırasında uçakların üzerinden uçan uçakları korumak amacıyla tanımlanmış alan.
4 çeşit pist bulunmaktadır. Bunlar tek pist, paralel pist, açık pist ve kesişen pisttir.
Pist Numaraları Neye Göre Belirlenir?
Bu rakamlar Manyetik Kuzey’e göre belirlenir. Her pistin iki ucunda birer rakam vardır. Bu rakamlar pusula üzerindeki derecelere göre belirlenir. Pistler düz bir doğru şeklinde olduğu için iki ucu arasında her zaman 180° fark vardır. Pist istikametleri 10 dereceye tamamlanır.
Havalimanı Pist Stripsleri Ne Demektir?
Havalimanı pist stripsleri hava yolu trafiğini düzenlemek için kullanılır. Uçakların iniş ve kalkış yapacakları ananları belirtir. Pistin başlangıcında 8 adet threshold diye adlandırılan beyaz çizgi bulunur. Bu çizgiler pist uzunluğu anlatmaktadır. 4 çizgi:60 feet, 6 çizgi: 75 feet, 8 çizgi: 100 feet, 12 çizgi: 250 feet olarak adlandırılır.
Apron ve taksi yollarında bulunan sarı çizgiler ise uçağın takip etmesi gereken yolu belirtir.
Pist Stripsleri Ne Kadar Dayanıklıdır?
Uçağın jet yakıtından kolay etkilenmeyecek boyalar ve yüksek kalite malzemeler kullanılmıştır. Havalimanı trafiğinin aksamaması için kısa sürede kuruma özelliği olan boyalar kullanılmaktadır. Çok ağır hava şartlarına da dayanıklılık gösterir. Pist stripsleri genel olarak özel tasarlanmış püskürtme makineleri ile zemine sürülen bu boyaların zemine bir iki ya da üç milimetrelik kalınlıkta gerçekleştirilir.
Pist Uzunluğunun Belirlenmesi
Pistte bulunan karşı rüzgârın şiddeti ne kadar fazla olursa uçağın kalkış ve iniş esnasında ihtiyaç duyduğu pist uzunluğu kısa olmaktadır. Ancak kuyruk rüzgârı gerekli olan pist uzunluğunu arttırmaktadır. Sıcaklığın artması ile de pist uzunluğu artış göstermektedir çünkü düşük hava yoğunluğu yaratarak itme çıkışının düşük olmasına ve taşıma kuvvetinin azalmasına sebep olur. Pistin eğimi de uzunluk için etkili bir sebeptir. Yokuş yukarı eğimli olan bir pistten kalkış yapan uçak düz veya yokuş aşağı kalkış yapan bir uçağa göre daha uzun bir piste ihtiyaç duymaktadır.
Pistin kalkış ve iniş mesafeleri de uçakların kalkışa başladıktan sonra herhangi bir arıza sebebiyle emniyeti bir şekilde durdurulabilmesini veya emniyetli bir şekilde kalkış ve iniş operasyonlarını gerçekleştirebilecek uzunlukta yapılmalıdır.
Pist Uzunluğu Çevresel Faktörlerin Etkisi
Pistin bulunduğu irtifa ne kadar yüksekse, atmosfer basıncı veya hava yoğunluğu o kadar düşük olur. Bu tip meydanlarda kalkış yapacak uçakların kanatlarının üreteceği taşıma kuvvetini etkiliyor. Yüksek rakımlı meydanlarda atmosferik basıncın düşük olması, uçak motorunun ihtiyaç duyduğu oksijen seviyesinin de altında olası nedeniyle motorun itiş gücünün azalmasına neden oluyor. Bu da uçağın emniyetli bir kalkış yapabilmesi için ulaşması gereken hıza daha geç ulaşması ve dolayısıyla daha uzun bir piste ihtiyaç duyar.
Pistlerin konumunun, yönünün ve sayısının belirlenmesinde birçok faktör etkilidir. Daha önemli faktörler ise:
a) hava, özellikle rüzgâr dağılımıyla belirlenen pist/havaalanı kullanılabilirlik faktörü ve sınırlı alanda sis oluşumu;
b) havaalanı sahası ve çevresinin topoğrafyası;
c) hava trafiği kontrol hususları dahil olmak üzere, hizmet verilecek hava trafiğinin türü ve miktarı;
d) uçak performansı hususları ve
e) başta gürültü olmak üzere çevresel hususlar.
Türkiye’deki Havalimanlarında Pist Uzunlukları
Airbus 320 ve Boeing 737 gibi tek koridorlu uçakların operasyon yapacağı meydanlarda pist daha kısa olabilir. Çünkü bu uçakların inişi ve kalkışı daha kolay. Türkiye’deki 4 büyük şehrin pist uzunlukları; Esenboğa da 3750 metre, Sabiha Gökçen 3000 metre, Antalya’da 3000 ve 3400 metre, İzmir Adnan Menderes’te 3240 metre pistleri bulunuyor. En uzun piste sahip olan havalimanı, 5500 metrelik piste sahip olan Tibet’te bulunan Qamdo Bamda Havalimanı. En kısa pist ise Hollanda Antikleri’ndeki Saba Adası’nda bulunan 400 metrelik pistiyle Juancho E. Yrausquin Havalimanı’nda bulunuyor.
Kaç Çeşit Pist Işığı Vardır?
Pist eşiğinden pistin sonuna kadar kırmızı ve beyaz renkli ışık sistemidir. Eşiğinden pist sonuna 900 metre mesafeye kadar olan ışıklar beyaz, sonrasında 60 metrelik kısımdaki ışıklar birer atlamalı olarak kırmızı/beyaz, pist sonuna 300 metre mesafedeki ışıklar ise kırmızı renktedir.
Pist Sonu Emniyet Alanı Nedir?
Pist sonu emniyet alanı (RESA). Esasen piste erken temas eden veya pistte duramayan bir uçağın hasar riskini azaltmak üzere tasarlanmış, pist merkez hattı uzantısına simetrik ve şeridin sonuna bitişik bir saha.
Pist Bakımında Yapılan Rutin İşler Nelerdir?
Piste yapışan kauçuk kalıntılarının temizlenmesi. Pist kenarındaki ışıkların kontrolü. Pist üzerindeki şerit, çizgi ve işaretlerin boyanması. Yabancı cisimlerin kontrolü (FOD).Pist çevresinde çim ve otların kesilmesi.
Havalimanı Pistleri ve Yapısı yazımın sonuna geldik. Diğer yazıma buradan ulaşabilir, Havalimanı Pistleri ve Yapısı ile ilgili görüşlerinizi bana ulaştırabilirsiniz. Görüşmek üzere.