Herkese yeni bir yazıdan merhaba! Bu yazıda konumuz Uçak Kontrol Sistemleri olacak. Hadi geçelim!
Bir hava aracına baktığımızda onu tek bir parçadan ibaret görürüz fakat bir hava aracını oluşturan onun yerde ve havada hareketi sağlayan, emniyetli bir şekilde bir noktadan diğer bir noktaya gitmesini sağlayan parçalar mevcuttur. Ve bir uçak 7 bölümden oluşur:
Uçaklar ne zaman iz çıkarır ve bu duman izleri hakkında konuşacağız. İsterseniz yazımıza geçelim.
Hepimiz başımızı yukarıya kaldırdığımızda eğer bir uçak geçiyorsa ve arkasından iz çıkarıyorsa bunun nedenini merak etmişizdir. Çoğumuz bunun uçağın egzozundan çıkan duman olduğu sonucuna varır. Bazılarımız ise değişik komplo teorileri kurar. Benim gibi Anadolu’da yaşayan biriyseniz ve körfez ülkelerinden gelen uçakların kullandığı rotalar üzerinde yaşıyor iseniz uçakların şu zamanlarda iz çıkarmaya başladığını gözlemleyebilirsiniz. Bu izlerin manası nedir?
Peki uçaklar ne zaman iz çıkarır? Belirli bir irtifada iken motorundan çıkan sıcak su moleküllerinin, bulunduğu irtifadaki aşırı soğuk havayla birleşmesi ve donması olayı olarak açıklayabiliriz. Bu olaya havacılıkta Contrails veya Chemtrails adı verilir yani ‘yoğunlaşma izleri’. Daha kolay bir örnek vermek gerekirse bu olay soğuk havalarda sıcak nefesimizin buhara dönüşmesi olayından farksızdır.
Uçağın arkası boyunca çıkan ve ince uzun bulutsu yapıda olan Contrails, Havadaki sıcaklık ve neme bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Havadaki nem ve sıcaklık parametrelerinin değişkenliğine göre Contrails’ın inceliği, kalınlığı ya da uzunluğu değişebilir. Eğer havada nem yoksa Contrails dediğimiz olay gerçekleşmez. Havada nem oranı fazla olur ise Contrails izleri belirgin olur. Buna bağlı olarak hava durumu tahmini de yapılabilir. Eğer seyir esnasında olan bir uçak izi arkasından uzun ve belirgin izler çıkıyorsa bu yağmur yağma olasılığının fazla olduğunu bize gösterir. Contrails’ların kasıtlı bir tepkime olmadığını, tamamıyla doğal bir tepkimenin sonucu olarak ortaya çıktığını da ekleyelim. Yani pilotlar bu izleri kasıtlı olarak çıkarmıyorlar.
Bu yazımda motor sıcaklık göstergeleri hakkında konuşacağız, hadi geçelim!
Hava araçlarında motor parametreleri için kritik önem taşıyan bir diğer değer ise sıcaklıktır. Kokpit panelinde motor parametrelerinin sıcaklık değerlerinin belirli limitler içinde çalıştığının görülmesi motor durum kontrolü açısından önem arz etmektedir. Uçak ve motor tipine bağlı olarak kokpitte gösterilen motor sıcaklık göstergeleri;
Bu yazımda Garmin G1000 İnceleme hakkında konuşacağız.
MFD göstergesi Garmin G1000 sisteminde ana uçuş göstergeleri dışında kalan bütün bilgileri göstermektedir. MFD üzerimde gösterilen bilgilerden bazıları şu şekildedir:
Bu yazımda Garmin G1000 inceliyoruz hadi başlayalım.
Hava aracının pilotaj işlemine yönelik göstergesi olan birincil uçuş göstergesi, uçuş ile ilgili tüm sistemlerden aldığı bilgiyi tek bir ekranda toplayarak pilota aktarır. Ayrıca, herhangi bir sistem arızası durumunda sesli ve görsel uyarılarda bulunarak pilotun durumsal farkındalığının arttırılmasına katkıda bulunur. PFD üzerinde gösterilen bilgiler şu şekildedir:
Garmin G1000 Elektronik Uçuş Gösterge Sistemi genel havacılıkta kullanılan hava araçlarında en çok tercih edilen elektronik uçuş gösterge sistemidir. Sistem hatta değiştirilebilir ünitelerden (LRU) oluşturulmuş entegre bir gösterge sistemidir. Hava aracının birçok sisteminden alınan (uçuş göstergeleri, pozisyon, seyrüsefer, haberleşme, otopilot vb.) veriler işlenerek elektronik uçuş gösterge sisteminde gösterilmektedir [1-3].
Data Logger and Telemetry System for Model Airplane – 4, let’s beggin!
GPS is examined in two parts. GPS receiver is the first part of it. It provides to take GPS signal from the satellite and send the information from its serial port. Its internal serial port sends the data through tx port. The data is sent via NMEA format so that it is needed to decode the NMEA format. After that in second part, in order to decode the signal NMEA format is introduced.
In the project, the MediaTek MT3329 GPS module is used. It can be seen in figure 1. The MediaTek-3329 is an ultra-compact POT (Patch on Top) GPS Module. This POT GPS receiver provides a solution that is also high in position and speed accuracy performances, with high sensitivity and tracking capabilities in urban conditions. The module can support up to 66 channels and is designed for a small-form-factor device.
Data Logger and Telemetry System for Model Airplane – 3, let’s beggin!
Gyroscopes function differently depends on their type. Traditional spinning gyroscopes work on the basis that a spinning object that is tilted perpendicularly to the direction of the spin will have a precession. The precession keeps the device oriented in a vertical direction so the angle relative to the reference surface can be measured. Optical gyroscopes are most commonly ring laser gyroscopes. These devices send two lasers around a circular path in opposite directions. If the path spins, a phase shift can be detected since the speed of light always remains constant. Usually, the rings are triangles or rectangles with mirrors at each corner. Optical gyroscopes are a great improvement to the spinning mass gyroscopes because there is no wear, greater reliability and smaller size and weight [1]. Even after the introduction of laser ring gyroscopes, a lot of properties were desired. MEMS vibrating mass gyroscopes aimed to create smaller, more sensitive devices. In this project, MEMS gyroscopes are used. MEMS gyro is shown below.
Data Logger and Telemetry System for Model Airplane – 2, let’s beggin!
Sensors are critically important in the project. The aircraft module collects the data from the sensors and processes it via Arduino mega platform. The system consists of IMU, GPS, temperature, pressure sensors. IMU gives accelerometer, gyro and magnetic compass output.
An inertial measurement unit, or IMU, is an electronic device that measures and reports on a craft’s velocity, orientation, and gravitational forces, using a combination of accelerometers and gyroscopes, sometimes also magnetometers. IMUs are typically used to maneuver aircraft, including unmanned aerial vehicles (UAVs), among many others, and spacecraft, including shuttles, satellites, and landers [1]. IMU uses accelerometer, gyro, and magnetometer. In this project, each sensor is 3 DOF so the total system has 9 DOF which gives more flexibility in the project.
Since model airplanes fly according to visual flight rules, they don’t have any tracking, control and security systems. Lack of these systems may lead to destroy the aircraft and the area which it is flying. The aim of the designed telemetry system is to transmit the aircraft data to the ground station and to provide observing the momentary results of the aircraft. Thus, when aircraft goes into dangerous station, pilot can observe the sensor values and may change the position of the aircraft so that the probability of the crashing the aircraft is decreased. Individually designed system is not included in model airplanes.
This system may be easily integrated to the model airplanes with the benefits of portability, small sizes and small weights. Telemetry system consists of two separate modules. Aircraft module provides to analyze position, velocity, pressure, IMU sensors in the aircraft and send the signals to the ground station. Ground control module shows the incoming signals to the pilot.