Selam sevgili havacılık okurları bugün ki yazımda hava kirliliğin artması ile birçok alanda sıfır emisyonlu taşıtlar hayatımıza girmeye başladı. Havacılıkta üreticiler ilk önce elektrikli hava araçla başlayan bu gelişme yakın gelecekte hidrojenle çalışan uçakları da daha sık göreceğiz. Gelin birlikte hidrojenle çalışan uçak motorları gelişmelerine gelin birlikte bakalım.
Hidrojenle Çalışan Motorlar Üretmekteki Amaç Nedir?
Hepimizin de bildiği gibi uçak motorları Jet A1 adı verilen ve özel bir petrol-temelli bir yakıttır. Bu yakıt ile çalışan uçaklar havada geride beyaz sis bulutu yani uçağın motorundan çıkan egzoz gazıdır. Bu gaz da yaklaşık %3,5 kısmı ile atmosfere zarar vermektedir. Uçaklarında atmosfere bir etkisi var. Gelecekte hidrojenle çalışan motor ile sıfır emisyon ile atmosfere verilen zararın önüne geçmek.
Yapılan Gelişmeler Neler?
Yaşadığımız gezegenin geleceğini tehdit eden iklim değişiklikleri her geçen gün etkisini artırmaya devam ederken birçok farklı sektör daha yeşil bir gelecek için hamleler yapıyor. Karbon emisyonlarında önemli bir rolü olan havacılık da bu alanlardan biri.
Elektrikli uçaklar konusunda hamleler sürse de güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerjilerle şarj edilebilen piller hâlen uzun uçuşlar için uygun değil. Bu yüzden de havacılık şirketleri, alternatif olarak karbondioksit yerine su buharı üreten hidrojen gibi daha temiz yakıtlara ve motorlara yöneliyor.
1-Rolls-Royce AE 2100-A
Uçak motorları şirketlerinden biri olan Rolls-Royce, Avrupalı havayolu şirketi EasyJetile birlikte havacılık sektörünün emisyon konusunda fark yaratması için hidrojenle çalışan bir motor geliştirdi.
İki şirket, yaptığı açıklamada, geliştirilen motorun test süreciyle beraber başarılı olduğunu belirtti. Rolls-Royce, geliştirilen bu motorun “Dünyanın hidrojenle çalışan ilk modern uçak motoru” olduğunun altını çizdi. Test, İngiltere’deki MoD Bosombe Down’daki bir açık hava tesisinde, dönüştürülmüş bir Rolls-Royce AE 2100-A uçak motoru kullanılarak gerçekleştirildi. Yer testlerinin sorunsuz gerçekleşmesinin yanı sıra motora güç veren hidrojen yakıtın Avrupa Deniz Enerjisi Merkezi tarafından Orney Adaları’ndaki bir merkezde üretildiği açıklandı.
2-AIRBUS’ın ‘Zeroe’ İsimli Hidrojen Motoru
Airbus, hidrojen enerjisi ile çalışan uçak motoru çalışmalarına başladı.
Airbus bu amaçla, CFM İnternational adlı uçak motoru üreticisiyle bir anlaşma yapıldı. ZEROe konsepti kamuoyuna tanıtılmıştı. Denemeler konseptten A380 tipi bir uçağın üzerinden yapılacak.
ZEROe ismini verdikleri hidrojen motoru, uçağın kuyruk bölümüne yakın bir yere yerleştirilecek. Uçağın kuyruk bölümünde, içerisinde sıvı hidrojen bulunacak yakıt tankları olacak.
Uçuş denemelerinden önce, CFM uçak motoru şirketi tarafından motor yerde uzun bir süre test edilecek. 2025 yılında da A380’li uçuş testlerinin başlanması planlanıyor. 2035 yılında da uçuş hizmetine girmesi planlanıyor.
Peki Hidrojen Yakıtlı Motor Nedir?
Hidrojen yakıtlı araçlar da tıpkı elektrikli araçlar gibi gücünü elektrikten alıyor. Ancak hidrojenli araçların içerisinde herhangi bir batarya yok. Bu araçlar, elektrik enerjisini içerisinde bulunan hidrojenden elde ediyor.
Benzin ve dizel gibi fosil yakıtların yerine hidrojen kullanmak, karbondioksit gazı oranını düşürebilmek için en iyi çözüm yöntemlerinden biri. Bu nedenle bazı üreticiler, bu teknolojiyi daha geliştirmek için çalışıyor.
Hidrojen Yakıtını Elde Etmek Kolay Mı?
Hidrojen yakıtını elde etmek sanıldığı kadar kolay değil. Maliyetli olması ve gerekli yakıt istasyonlarının fazla olmaması, şu anda bu teknolojinin önündeki en büyük iki engel olarak dikkat çekiyor.
Sıvı hidrojen yakıtının da geleneksel havacılık yakıtlarına kıyasla yaklaşık dört kat daha fazla yer kapladığı düşünülüyor ve bu da havayolu şirketlerinin bu gereklilikleri yerine getirmek için uçakların yapısını tamamen yeniden düzenlemesi ihtiyacını doğuruyor. Ayrıca depolanması da zahmetli, çünkü güvenli bir şekilde depolanması için yüksek basınç, düşük sıcaklık ve kimyasal süreçler gerektiriyor. Ayrıca sıvı hidrojen, ultra düşük sıcaklıklarda (-253C) depolanması ve ateşleme için tekrar gaz haline dönüştürülmesi gereken bir yakıt.
Yakın gelecekte hidrojenle çalışan uçak motorları daha sık göreceğiz. Yapılan gelişmeler sıfır emisyon hedefine ulaşabilecek mi? Peki siz hidrojen yakıtlı uçak motorları hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz. Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle!
